Marathi Barakhadi | मराठी बाराखडी: आपली मराठी भाषा ही अतिशय सुंदर आणि समृद्ध आहे. या भाषेचे लेखन आणि उच्चार शिकण्यासाठी बाराखडी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. बाराखडी म्हणजे मराठी वर्णमालेतील स्वर आणि व्यंजन यांच्या संयोगाने तयार होणारे वर्णसमूह. मराठी भाषेतील लेखन, वाचन, आणि बोलणे शिकण्यासाठी बाराखडीचे ज्ञान अत्यंत आवश्यक आहे. या लेखात आपण मराठी बाराखडी (Marathi Barakhadi) शिकणार आहोत.

सर्वात आधी आपण अ, आ, इ, ई मराठी बाराखडी चार्ट (A Aa E Ee Barakhadi) म्हणजेच अ ते ज्ञ ची बाराखडी बघुयात. या खाली दिलेल्या तक्त्यामध्ये मध्ये मराठी बाराखडी, व्यवस्थितरीत्या इंग्लिश भाषेत करून दाखवली आहे. (Barakhadi in English and Marathi).

आपण आधी मराठी स्वर, व्यंजन (marathi swar and vyanjan) आणि मग पूर्ण बाराखडी बघूया,

मराठी बाराखडी म्हणजे काय? (What Is Barakhadi Marathi?) (Barakhadi Marathi to English)

मराठी भाषेतील १२ स्वर आणि ३६ व्यंजनांचा (Marathi Swar Vyanjan) संयोग करून ४३२ अक्षरसमूह तयार होतात. या अक्षरसमूहांच्या पद्धतीला ‘बाराखडी’ असे म्हणतात. बाराखडीचे ज्ञान मराठी भाषेतील शब्द तयार करण्यासाठी आणि त्यांचे योग्य उच्चारण करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे.

आता आपण मराठी भाषेत स्वर आणि व्यंजन यांचा अभ्यास करूया.

मराठी स्वर (marathi Swar) म्हणजे काय? (Marathi Vyanjan In English)

मराठी भाषेत १२ स्वर (marathi Swar) आहेत. हे स्वर हे अक्षरांच्या उच्चाराचा आणि शब्दांच्या आवाजाचा मुख्य भाग असतात. स्वर हे स्वतंत्रपणे उच्चार केले जाऊ शकतात आणि त्यांना उच्चारासाठी इतर अक्षरांची आवश्यकता नसते. मराठी भाषेतील स्वर पुढीलप्रमाणे आहेत:

अ a	आ aa	इ i	ई ee	उ u	ऊ oo
ए e	ऐ ai	ओ o	औ au	अं am / an	अः ah

मराठी व्यंजन (marathi Vyanjan) म्हणजे काय? (Marathi Vyanjan In English)

मराठी भाषेत एकूण ३६ व्यंजन आहेत. व्यंजनांचा उच्चार करताना, स्वरांचा आधार घेतला जातो. मराठी व्यंजन (मराठी व्यंजन Chart) पुढीलप्रमाणे आहेत:

क ka	ख kha	ग ga	घ gha	ङ ng	च cha
छ chha	ज ja	झ jha / za	त्र tr	ट ta	ठ tha
ड da	ढ dha	ण na	त ta	थ tha	द da
ध dha	न na	प pa	फ pha / fa	ब ba	भ bha
म ma	य ya	र ra	ल la	व va	श sha
ष sha	स sa	ह ha	ळ la	क्ष ksha	ज्ञ Dnya

मराठी इंग्रजी बाराखडी | English and Marathi Barakhadi

स्वर आणि व्यंजन यांच्या संयोगाने बाराखडी (12 khadi in marathi) तयार होते. याचा उपयोग शब्दांच्या निर्माणामध्ये केला जातो. प्रत्येक व्यंजन एका स्वरासह संयोग करताना वेगवेगळे रूप घेतात. या रूपांच्या अनुक्रमणाला बाराखडी म्हणतात. उदाहरणार्थ, व्यंजन “क” चे स्वरांबरोबर संयोग असे आहेत:

क + अ = क
क + आ = का
क + इ = कि
क + ई = की
क + उ = कु
क + ऊ = कू
क + ऋ = कृ
क + ए = के
क + ऐ = कै
क + ओ = को
क + औ = कौ
क + अं = कं
क + अ: = क:

अशाप्रकारे प्रत्येक व्यंजन स्वरांबरोबर संयोग करून विविध शब्द बनवतात. मराठी भाषेत शब्दांच्या शुद्धलेखनासाठी आणि शुद्ध उच्चारणासाठी बाराखडीचे ज्ञान अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

आता आपण संपूर्ण बाराखडी (Full Marathi Barakhadi in English) बघूया.

क, का, कि मराठी बाराखडी (K, Kaa, Ki Marathi Barakhadi)

क ka	का kaa	कि ki	की kee	कु ku	कू koo	के ke	कै kai	को ko	कौ kau	कं kam / kan	कः kah
ख kha	खा khaa	खि khi	खी khee	खु khu	खू khoo	खे khe	खै khai	खो kho	खौ khau	खं kham / khan	खः khah
ग ga	गा gaa	गि gi	गी gee	गु gu	गू goo	गे ge	गै gai	गो go	गौ gau	गं gam / gan	गः gah
घ gha	घा ghaa	घि ghi	घी ghee	घु ghu	घू ghoo	घे ghe	घै ghai	घो gho	घौ ghau	घं gham / ghan	घः ghah
च cha	चा chaa	चि chi	ची chee	चु chu	चू choo	चे che	चै chai	चो cho	चौ chau	चं cham / chan	चः chah
छ chha	छा chhaa	छि chhi	छी chhee	छु chhu	छू chhoo	छे chhe	छै chhai	छो chho	छौ chhou	छं chham / chhan	छः chhah
ज ja	जा jaa	जि ji	जी jee	जु ju	जू joo	जे je	जै jai	जो jo	जौ jau	जं jam / jan	जः jah
झ jha	झा jhaa	झि jhi	झी jhee	झु jhu	झू jhoo	झे jhe	झै jhai	झो jho	झौ jhau	झं jham / jhan	झः jhah
झ za	झा zaa	झि zi	झी zee	झु zu	झू zoo	झे ze	झै zai	झो zo	झौ zau	झं zam / zan	झः zah
त्र tra	त्रा traa	त्रि tri	त्री tree	त्रु tru	त्रू troo	त्रे tre	त्रै trai	त्रो tro	ञौ trau	ञं tram / tran	ञः trah
ट ta	टा taa	टि ti	टी tee	टु tu	टू too	टे te	टै tai	टो to	टौ tau	टं tam / tan	टः tah
ठ tha	ठा thaa	ठि thi	ठी thee	ठु thu	ठू thoo	ठे the	ठै thai	ठो tho	ठौ thau	ठं tham / than	ठः thah
ड da	डा daa	डि di	डी dee	डु du	डू doo	डे de	डै dai	डो do	डौ dau	डं dam / dan	डः dah
ढ dha	ढा dhaa	ढि dhi	ढी dhee	ढु dhu	ढू dhoo	ढे dhe	ढै dhai	ढो dhao	ढौ dhau	ढं dham / dhan	ढः dhah
ण na	णा naa	णि ni	णी nee	णु nu	णू noo	णे ne	णै nai	णो no	णौ nau	णं nam / nan	णः nah
त ta	ता taa	ति ti	ती tee	तु tu	तू too	ते te	तै tai	तो to	तौ tau	तं tam / tan	तः tah
थ tha	था thaa	थि thi	थी thee	थु thu	थू thoo	थे the	थै thai	थो tho	थौ thau	थं tham / than	थः thah
द da	दा daa	दि di	दी dee	दु du	दू doo	दे de	दै dai	दो do	दौ dau	दं dam / dan	दः dah
ध dha	धा dhaa	धि dhi	धी dhee	धु dhu	धू dhoo	धे dhe	धै dhai	धो dho	धौ dhau	धं dham / dan	धः dhah
न na	ना naa	नि ni	नी nee	नु nu	नू noo	ने ne	नै nai	नो no	नौ nau	नं nam / nan	नः nah
प pa	पा paa	पि pi	पी pee	पु pu	पू poo	पे pe	पै pai	पो po	पौ pau	पं pam / pan	पः pah
फ pha	फा phaa	फि phi	फी phee	फु phu	फू phoo	फे phe	फै phai	फो pho	फौ phau	फं pham / phan	फः phah
ब ba	बा baa	बि bi	बी bee	बु bu	बू boo	बे be	बै bai	बो bo	बौ bau	बं bam / ban	बः bah
भ bha	भा bhaa	भि bhi	भी bhee	भु bhu	भू bhoo	भे bhe	भै bhai	भो bho	भौ bhau	भं bham /bhan	भः bhah
म ma	मा maa	मि mi	मी mee	मु mu	मू moo	मे me	मै mai	मो mo	मौ mau	मं mam / man	मः mah
य ya	या yaa	यि yi	यी yee	यु yu	यू yoo	ये ye	यै yai	यो yo	यौ yau	यं yam / yan	यः yah
र ra	रा raa	रि ri	री ree	रु ru	रू roo	रे re	रै rai	रो ro	रौ rau	रं ram / ran	रः rah
ल la	ला laa	लि li	ली lee	लु lu	लू loo	ले le	लै lai	लो lo	लौ lau	लं lam / lan	लः lah
व va	वा vaa	वि vi	वी vee	वु vu	वू voo	वे ve	वै vai	वो vo	वौ vau	वं vam / van	वः vah
श sha	शा shaa	शि shi	शी shee	शु shu	शू shoo	शे she	शै shai	शो sho	शौ shau	शं sham / shan	शः shah
स sa	सा saa	सि si	सी see	सु su	सू soo	से se	सै sai	सो so	सौ sau	सं sam / san	सः sah
ह ha	हा haa	हि hi	ही hee	हु hu	हू hoo	हे he	है hai	हो ho	हौ hau	हं ham / han	हः hah
ळ la	ळा laa	ळि li	ळी lee	ळु lu	ळू loo	ळे le	ळै lai	ळो lo	ळौ lou	ळं lam / lan	ळः lah
क्ष Ksha	क्षा kshaa	क्षि kshi	क्षी kshee	क्षु kshu	क्षू kshoo	क्षे kshe	क्षै kshai	क्षो ksho	क्षौ kshau	क्षं ksham /kshan	क्षः kshah
क्ष xa	क्षा xaa	क्षि xi	क्षी xee	क्षु xu	क्षू xoo	क्षे xe	क्षै xai	क्षो xo	क्षौ xau	क्षं xam / xan	क्षः xah
ज्ञ dnya	ज्ञा dnyaa	ज्ञि dnyi	ज्ञी dnyee	ज्ञु dnyu	ज्ञू dnyoo	ज्ञे dnye	ज्ञै dnyai	ज्ञो dnyo	ज्ञौ dnyau	ज्ञं dnyam / dnyan	ज्ञः dnyah

हेही पहा: 1 ते 100 मराठी अंक अक्षरी

मराठी बाराखडी चार्ट (Marathi Barakhadi Chart | Marathi Barakhadi with pictures / Marathi Barakhadi photo)

बाराखडीचे महत्त्व

बाराखडीचे ज्ञान असल्याने मराठी भाषेतील प्रत्येक शब्दाचे शुद्ध उच्चारण आणि लेखन करणे सोपे होते. तसेच, विविध शब्दांच्या रचना आणि त्यांचे अर्थ समजणे सोपे होते. विद्यार्थ्यांसाठी बाराखडी हे प्राथमिक शिक्षणाच्या स्तरावर अत्यंत महत्त्वाचे असते.

1. शुद्ध उच्चारण: बाराखडीच्या ज्ञानामुळे शब्दांचा योग्य उच्चार करण्यास मदत होते. उदाहरणार्थ, “क” आणि “ख” यांचे उच्चार समजून घेतल्यास “काम” आणि “खाम” या शब्दांचा फरक स्पष्ट होतो.
2. शुद्धलेखन: बाराखडीचे ज्ञान असल्याने शब्दांचे शुद्धलेखन करण्यास मदत होते. उदाहरणार्थ, “काका” आणि “काकू” या शब्दांचा लेखनप्रकार आणि अर्थ वेगवेगळे आहेत.
3. भाषेची समृद्धी: बाराखडीच्या माध्यमातून मराठी भाषेची समृद्धी वाढवता येते. विविध स्वर-व्यंजनांच्या संयोगाने नवनवीन शब्दांची निर्मिती करता येते.

Conclusion

बाराखडी हे मराठी भाषेतील एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण भाग आहे. मराठी भाषेतील शब्दांचे शुद्ध उच्चारण आणि शुद्धलेखन शिकण्यासाठी बाराखडीचे ज्ञान अत्यंत आवश्यक आहे. विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक विकासासाठी आणि भाषेच्या समृद्धीसाठी बाराखडीचा अभ्यास महत्त्वाचा आहे. आशा आहे कि तुम्हाला आमचा आजचा हा लेख आवडला असेल.

हेही पहा: 1 ते 100 मराठी अंक अक्षरी